برهم‌كنش فوتون با ماده

وقتي فوتون از ميان يك ماده عبور مي‌كند،‌ به صورت‌هاي زير برهم‌كنش مي‌كند:

اگر با الكتروني كه ابتدا ساكن است برخورد كند، شبيه يك ذره پراكنده خواهد شد: مقداري از اندازه حركتش را به الكترون منتقل مي‌كند و پراكنده مي‌شود به حركتش با سرعت نور ولي با فركانس كوچك‌تر (يا طول موجي بزرگتر) ادامه مي‌دهد كه اين همان اثر كامپتون است.برحسب اینکه الکترون با چه زاویه‌ای پراکنده شده ، انرژی جنبشی‌اش متفاوت خواهد بود. اگر الکترون تحت زاویه 180 درجه پراکنده شود، با انرژی ماکزیمم پراکنده خواهد شد.

اگر با الكتروني اتمي برخورد كند،‌ مطابق با يكي از فرايند‌هاي زير برهم‌كنش مي‌كند:

اگر انرژي كافي داشته باشد، الكترون را به طور كامل از اتم جدا مي‌كند و خود از بين مي‌رود، چون تمام انرژي خود را به الكترون منتقل مي‌كند. اين اثر فوتوالكتريك است.

اگر انرژي آن براي كندن الكترون كافي نباشد، الكترون را به مداري بالاتر مي‌راند. اگر انرژي آن برابر اختلاف انرژي بين ترازهاي اوليه و نهايي باشد،‌ در ضمن اين فرايند تمام انرژي خود را به الكترون منتقل مي‌كند و سپس از بين مي‌رود و اتم برانگيخته مي‌شود در غير اينصورت ، اگر انرژي آن برابر اختلاف انرژي بين تراز‌ها نباشد،‌ هيچ اتفاقي نمي‌افتد.

اگر از نزدیکی  هسته‌‌‌ي اتمي عبور كند و اگر انرژي آن به حد كافي بالا باشد تحت تاثیر نیروی قوی الکترومغناطیسی هیته ای ضمن توليد ماده،‌ از بين مي‌رود. در اين فرايند يك جفت الكترون-پوزيترون توليد مي‌شود كه توليد جفت ناميده مي‌شود. 

پدیده نابودی زوج

وقتی که یک الکترون و یک پوزیترون باهم ترکیب می‌شوند، باعث ایجاد حداقل دو فوتون می‌شوند. باز هم انرژی فوتونهای تولید شده به انرژی جنبشی الکترون و پوزیترون بستگی دارد که هرچه انرژی آنها بیشتر باشد، فوتونهای تولیدی نیز انرژی بیشتری خواهند داشت.

                                                                                          ***

پراکندگی تامسون

در فیزیک، پراکندگی تامسون پراکندگی کشسان تابش الکترومغناطیسی از یک جسم باردار است. بنابراین انرژی جنبشی ذره و فرکانس فوتون قبل و بعد از پراکندگی تغییری نمی کند. میدان‌هایالکتریکی و مغناطیسی موج فرودی به جسم شتاب می‌دهند. جسم باردار به خاطر شتاب گرفتن از خود تابش می‌کند، و به این ترتیب موج فرودی پراکنده می‌شود. ثابت بودن سطح مقطع پراکندگی تامسون و عدم وابستگی اش به فرکانس از خصوصیت های مهم این پراکندگی می باشد. پراکندگی تامسون پدیدهٔ مهمی در فیزیک پلاسما است که نخستین بار جوزف جان تامسون آن را توضیح داد.

بسمه تعالی  

مقاله روش مطالعه 8 مرحله اي دانشگاه هاروارد
ا

ین روش که قدرتمند ترین روشی است که محققین دنیا تا کنون براي مطالعه و درك کامل ارایه داده اند در
است که مقداري در آن تغییر ایجاد شده و در واقع دو مرحله جدید به آن (PQ4R) واقع همان روش پسختام
پسختام) را هم توضیح مختصر می دهیم . ) PQ4R افزوده شده است که در توضیح این 8 مرحله ، روش
پیش خوانی ( preview ) - P 1 و 2
در این مرحله یک نگاه اجمالی به بخش مورد نظر براي مطالعه انداخته و توجه خود را به عناوین مهم بخش ،
رئوس مطالب و کلمات برجسته جلب کنید . هدف از اجراي این مرحله ایجاد آشنایی کلی و نسبی ب ا مطلب
مورد مطالعه است . در شیوه مطالعه 8 مرحله اي این بخش 2 قسمت در نظر گرفته شده .
1 – مرحله پیش خوانی کل کتاب 2 – پیش خوانی فصل مورد نظر
سوال کردن ( Question ) Q – 3
در این مرحله با توجه به اطلاعت دریافت شده در بخش اول و با استفاده از سوالات موجود در فصل یا ساختن
سوال به کمک رئوس مطالب و یا کلمات مهم تر ، سوالاتی را روي کاغذ بنویسید . ممکن است سوالات شما کلی
باشد یا اصلا جوابشان در متن نباشد ؛ این موضوع اصلا مهم نیست . هدف از این بخش ایجاد تمرکز و
برانگیختن حس کنجکاوي است .
خواندن ( Reading ) R – 4
در این مرحله متن را بادقت و درك کامل مطالعه کنید . مطالعه شما باید به همراه یادداشت برداري باشد . سعی
کنید با دقت کامل مطالعه کنید و تمام نکات کلیدي را یادداشت برداري کنید . در یادداشت برداري جمله
ننویسید . نکات را به صورت نوشتن کلمات کلیدي که جمله را تشکیل نمی دهند خلاصه کنید .
تفکر و بازنگري ( Reflect ) R2 – 5
در این مرحله با توجه به آموخته هاي مرحله قبل و یادداشت هاي برداشته شده ، وبعد از تفکر سعی کنید بین
آموخته هاي جدید خود ارتباط برقرار کنید و آنهارا عمیق تر درك کنید . براي این کار فقط از یادداشت ها بهره
بگیرید و اگر یادداشتی که به صورت نکته کلیدي است متوجه نشدید با مراجعه به کتاب ، یادداشت را اصلاح
کنید و از کلمات مناسب تر استفاده کنید .
6 – ساخت نقشه ذهنی که توضیح آن به طور کامل در ادامه جزوه داده شده است .
از حفظ گفتن ( Recite ) R3 – 7
در این مرحله بعد از یکبار دیدن و درك نقشه ذهنی تهیه شده آن را کنار گذاشته و تمام نقشه ذهنی را در
ذهن خود یکبار بکشید و به کمک آن تمام مطالب را مرور کنید و از حفظ براي خود توضیح دهید و سپس به
کمک یک ورقه نقشه ذهنی را از حفظ بکشید .
مرور ( Review ) R4 – 8
براي اینکه مطالب آموخته شده کاملاً در حافظه ي بلند مدت شما قراربگیرد باید آنهارا در زمانهاي مشخصی
مرور کنید . ابتدا تاریخ تهیه نقشه ذهنی را یادداشت و بعد به ترتیب زیر عمل کنید :
1 – اولین مرور بعد از گذشت 24 ساعت 2 – دومین مرور بعد از یک هفته از مرور اول
3 – سومین مرور بعد از گذشت یک ماه از مرور دوم 4 – چهارمین مرور بعد از گذشت چهار ماه ازمرورسوم
-5 پنجمین مرور بعد از گذشت یک سال از مرور چهارم
اصلاً نگران نباشید ، مرور هر نقشه ذهنی فقط حدود 2 دقیقه از شما وقت خواهد گرفت ! ! !
نقشه ذهنی
* مطالعه بدون یادداشت برداري در واقع کار بیهوده اي است .
مطالعه بدون یادداشت برداري 20 % کارایی دارد و اگر زیر نکات مهم خط بکشیم 30 % ، اما اگر یادداشت
برداري به شیوه ي خلاصه نویسی باشد 40 % ، اگر فقط نکات کلیدي مهم یادداشت برداري شوند 50 % ، اگر
نکات کلیدي به صورت خطی و چارت بندي شده ثبت شوند 60 % کارایی دارند ولی یادگیري با نقشه ذهنی
100 % کارایی دارد .
* اولین کسی که به صورت مدون و علمی تأثیر یادگیري با روش نقشه ذهنی را اثبات کرد آقا تونی بازا ن بود
که شرح آن در این مختصر نمی گنجد . خلاصه نتاج بدست آمده این است که : بهترین نتیجه یادگیري زمانی
حاصل می شود که دو نیم کره ي مغز با هم در یادگیري نقش داشته باشند . در حالت عادي ما تقریباً فقط از
نیم کره ي چپ براي یادگیري استفاده می کنم ، این درحالی است که جایگاه حافظه ي بلند مدت نیم کره ي
راست است. براي درگیر کردن نیم کره ي راست باید یادگیري را با تصویر، تخیل و رنگ همراه کرد .
* یادداشت برداري به شیوه ي سنتی معایب زیادي دارد که ما قصد نداریم به آن بپردازیم اما حداقل آن از
دست دادن علاقه به مطالعه است. ولی یادداشت برداري به شیوه ي نقشه ذهنی داراي نقاط قوت زیر
است :
-1 نقشه ذهنی از مهارت هاي فوق العاده ي ما در نیم کره ي راست استفاده می کند .
2 – باعث ایجاد رشد خلاقیت در ما می شود .
3 – باعث درك کامل مطلب می شود .
4 – بین مطالب مورد مطالعه ارتباط هاي کاملی برقرار می کند و . . .
* ویژگی هاي یک نقشه ذهنی کامل به شرح زیر است :
-1 سوژه یا سرفصل مورد نظر به شکل یک تصویر در مرکز صفحه قرار می گیرد .
2 – موضوعات و زیر شاخه هاي اصلی به صورت شاخه هاي از تصویر اصلی منشعب می شوند .
3 – هر یک از شاخه ها ،حاوي تصویر یا واژه ي کلیدي است که برروي خط کشیده شده ، کشیده یا نوشته می
شود .
4 – موضوعات کم اهمیت تر به صورت زیر شاخه هایی که به شاخه هاي اصلی وصل شده اند نشان داده می
شوند .
5 – کل شاخه ها با هم یک ساختار به هم پیوسته را تشکیل می دهند که باعث ایجاد ارتباط و درك بهتر می
شود .
* براي درك و به خاطر سپاري بهتر ، نقشه ذهنی باید با رنگ ها ، تصاویر ، کدها و ابعاد غنی تر شود که این
کار باعث فراخوانی آسان و کامل مطالب از ذهن می شود . زیرا تصاویر همراه با رنگ و بعد مهیج تر و محرك تر
از کلمات هستند ؛ و در ایجاد طیف وسیعی از تداعی ها و شاخه هاي ارتباطی دقیق تر و نیرومند تر عمل می
کنند . در نتیجه موجب تقویت تفکر خلاق و حافظه مغز می شوند .
مسئله اي که باید در باره ي نقشه ذهنی به آن توجه کرد استفاده از نقاشی و تصویر به جاي کلمات است .
نقاشی یا تصویري که محتواي مطلب را به یاد ما می آورد ؛ اما افراد به دلایل زیادي مانند سخت بودن یا وقت
گیر بودن و یا نداشتن مهارت نقاشی از این کار سرباز می زنند ولی با یکی دوبار انجام این کار ، خودتان متوجه
می شوید که این کار بسیار آسان و لذت بخش است .
* براي ایجاد مهارت در ساخت نقشه هاي ذهنی عالی ، دو تمرین زیر را قبل از اولین نقشه ذهنی خودانجام
دهید :
تمرین 1 – ابتدا یک تصویر دلخواه را در مرکز یک صفحه بکشید و پس از آن 10 شاخه منشعب کنید و در هر
شاخه یک تصویر مرتبط با تصویر اصلی بکشید . شما با این کار به این باور می رسید که می توانید این کار را
انجام دهید و از این مهارت استفاده کنید .
تمرین 2 – یک کلمه دلخواه را در مرکز یک صفحه بنویسید و 10 شاخه از آن منشعب کنید و بر روي
هرشاخه یک کلمه مرتبط با آن بنویسید . از هر شاخه 5 شاخه ي فرعی تر منشعب کنید و کلماتی مرتبط با آن
را روي شاخه ها بنویسید و این کار را تاجایی که ورقه ي شما اجازه می دهد انجام دهید تا ببینید توانایی ذهن
شما در ایجاد ارتباط بین موضوعات تا چه اندازه توانمند است .
* اکنون وبعد از انجام این تمرین ها می توانید یکی از درس هاي مورد علاقه ي خود را به شیوه ي نقشه ذهنی
خلاصه کنید ، تا تأثیر فوق العاده ي آن را در به خاطر سپاري و یادآوري مطالب ببینید و به انجام دوباره ي این
کار علاقه ي بیشتري پیدا کنید .
* جالب است بدانید مرور هر نقشه ي ذهنی حدود 2 دقیقه از شما زمان می گیرد ، چون مغز شما خالق این
نقشه ي ذهنی است ، پس به یاد آوردن آن براي مغز بسیار ساده بوده و کیفیت مطالب به یاد آورده شده بسیار
عالی است .
هرچه بیشتر از این شیوه استفاده کنید نتایج عالی و بی نظیر این روش را بهتر درك می کنید و این راه و روش
به سبک مطالعه شما تبدیل می شود ، پس این فرصت عالی را از دست ندهید .
* تکنیک هاي توصیه شده در ساخت نقشه هاي ذهنی
1 – استفاده از تأکید به کمک تصاویر و رنگ ها و ایجاد ارتباط بین مفاهیم و تصاویر .
2 – تا جایی که ممکن است در نقشه ذهنی خود فقط از نماد و تصویر استفاده کنید و فقط در زمانی از کلمات
استفاده کنید که واقعاً تصویري براي آن در ذهنتان پیدا نکردید .
3 – هر شاخه اصلی و زیر شاخه هاي مربوط به آن را با یک رنگ ترسیم کنید . براي این کار از ماژیک یا مدا د
رنگی استفاده کنید .
4 – تا حد امکان با فاصله گذاري مساوي به نقشه ي ذهنی خود نظم بدهید و نوشته ها را خوش خط بنویسید.
5 – براي تبدیل مفاهیم به تصاویر از تکنیک تداعی استفاده کنید . مثلاً براي مفهوم جمعیت زیاد از تصویر
مورچه استفاده کنید که بیانگر زندگی مورچه ها در جمعیت زیاد است ، یا هر تداعی دیگر که خودتان تشخیص
می دهید .
-6 نقشه ذهنی خود را حتما به صورت افقی بکشید

تهیه وتنظیم : سید رضا واقفی
www.vaghefisr.blogfa.com سایت: کهکشان علم وایمان
vaghefi110@gmail.com : ایمیل
موفق باشید.

سایر محصولات سایت:

دانلود جزوه آناتومی اندام و دانلود لغات کتاب لزگی (زبان کارشناسی ارشد علوم پزشکی)